การเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญา

มาตรา 44/1 ในคดีที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ ถ้าผู้เสียหายมีสิทธิที่จะเรียกเอาค่าสินไหมทดแทนเพราะเหตุได้รับอันตรายแก่ชีวิต ร่างกาย จิตใจ หรือได้รับความเสื่อมเสียต่อเสรีภาพในร่างกายชื่อเสียงหรือได้รับความเสียหายในทางทรัพย์สินอันเนื่องมาจากการกระทำความผิดของจำเลย ผู้เสียหายจะยื่นคำร้องต่อศาลที่พิจารณาคดีอาญาขอให้บังคับจำเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่ตนก็ได้
การยื่นคำร้องตามวรรคหนึ่ง ผู้เสียหายต้องยื่นคำร้องก่อนเริ่มสืบพยาน ในกรณีที่ไม่มีการสืบพยานให้ยื่นคำร้องก่อนศาลวินิจฉัยชี้ขาดคดี และให้ถือว่าคำร้องดังกล่าวเป็นคำฟ้องตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งและผู้เสียหายอยู่ในฐานะโจทก์ในคดีส่วนแพ่งนั้น ทั้งนี้ คำร้องดังกล่าวต้องแสดงรายละเอียดตามสมควรเกี่ยวกับความเสียหายและจำนวนค่าสินไหมทดแทนที่เรียกร้อง หากศาลเห็นว่าคำร้องนั้นยังขาดสาระสำคัญบางเรื่อง ศาลอาจมีคำสั่งให้ผู้ร้องแก้ไขคำร้องให้ชัดเจนก็ได้
คำร้องตามวรรคหนึ่งจะมีคำขอประการอื่นที่มิใช่คำขอบังคับให้จำเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนอันเนื่องมาจากการกระทำความผิดของจำเลยในคดีอาญามิได้ และต้องไม่ขัดหรือแย้งกับคำฟ้องในคดีอาญาที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ และในกรณีที่พนักงานอัยการได้ดำเนินการตามความในมาตรา 43 แล้ว ผู้เสียหายจะยื่นคำร้องตามวรรคหนึ่งเพื่อเรียกทรัพย์สินหรือราคาทรัพย์สินอีกไม่ได้

การเรียกร้องให้จำเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่ผู้เสียหายตาม ป.วิ อาญา มาตรา 44/1 ในคดีอาญาที่พนักงานอัยการ เป็นโจทก์ผู้เสียหายมีสิทธิที่จะเรียกค่าสินไหมทดแทนเพราะเหตุที่ตนได้รับอันตรายแก่ชีวิต ร่างกาย จิตใจ หรือได้รับความเสื่อมเสียต่อเสรีภาพในร่างกายชื่อเสียงหรือได้รับความเสียหายในทางทรัพย์สิน อันเนื่องมาจากการกระทำผิดอาญาของจำเลยโดยยื่นคำร้องต่อศาลที่พิจารณาคดีอาญาขอให้บังคับจำเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนซึ่งเรียกว่าคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา

ผู้เสียหายคือ ผู้ที่ได้รับความเสียหาย เนื่องจากการกระทำผิดอาญาของจำเลย รวมทั้งบุคคลอื่นที่มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหายได้เช่น ผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้อนุบาลในความผิดซึ่งได้กระทำต่อผู้เยาว์หรือผู้ไร้ความสามารถ ผู้บุพการี ผู้สืบสันดาน สามีหรือภริยาในความผิดซึ่งผู้เสียหายถูกทำร้ายถึงตายหรือบาดเจ็บจนไม่สามารถจะจัดการเองได้ในกรณีที่ผู้เสียหายยื่นคำร้องขอให้จำเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนจากการกระทำผิดอาญาของจำเลยผู้เสียหายหรือจำเลยอาจร้องขอให้มีการไกล่เกลี่ยเกี่ยวกับ ค่าสินไหมทดแทนที่เรียกร้องนี้ได้ซึ่งทำให้ข้อพิพาทส่วนนี้ยุติลง และมีการเยียวยาชดใช้กันรวดเร็วมากขึ้นโดยไม่ต้องรอให้ศาลพิพากษาเมื่อคดีสิ้นสุด

ค่าสินไหมทดแทนที่เรียกได้ มีดังนี้

• ค่าเสียหายที่เป็นตัวเงิน เช่น ค่าชดใช้ราคาทรัพย์ ค่ารักษาพยาบาล ค่าปลงศพร่วมทั้งค่าใช้จ่ายอันจำเป็นอย่างอื่น ค่าขาดประโยชน์
• ค่าเสียหายอย่างอื่นที่ไม่ใช่ตัวเงิน เช่น ค่าเสื่อมสุขภาพ การขอให้คืนทรัพย์

เอกสารหรือหลักฐานที่ยื่นประกอบการเรียกค่าทดแทน
สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน และสำเนาทะเบียนบ้านผู้เสียหาย
ถ้าผู้เสียหายเป็นผู้เยาว์ต้องให้บิดา หรือมารดาเป็นผู้จัดการแทน
หลักฐานเกี่ยวกับความเสียหาย เช่นภาพถ่ายความเสียหายที่เกิดขึ้น ใบเสร็จรับเงินที่
ต้องจ่าย หลักฐานเกี่ยวกับราคาทรัพย์

การยื่นคำร้อง

• ต้องยื่นคำร้องเข้ามาก่อนศาลเริ่มทำการสืบพยาน ในกรณีที่ไม่มีการสืบพยาน เช่น จำเลยให้การรับสารภาพ ให้ยื่นก่อนศาลวินิจฉัยชี้ขาดคดี
• ให้ยื่นคำร้องต่อศาลที่พิจารณาคดีอาญานั้น
• คำร้องต้องแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับความเสียหาย และจำนวนค่าสินไหมทดแทนที่เรียกร้อง
• ผู้เสียหายไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียม เว้นแต่เรียกร้องค่าสินไหมสูงเกินไป ใช้สิทธิโดยไม่สุจริต
• ผู้เสียหายต้องมาศาลตามกำหนดนัดเป็นซึ่งอาจนัดไกล่เกลี่ยหรือนัดสืบพยาน